دکتر سها: آیات قرآن تکراری است!!
💠 دکتر سها: آیات قرآن تکراری است!!
اسلام ستیزان غافل، همواره بهانههایی برای گول زدن خود، و گاه برای گول زدن مقلدینشان میتراشند. برای مثال جناب دکتر (!) سها در کتاب نقد قرآن خود مینویسد: «پیام های اصلی قرآن صدها بار تکرار شده اند و در هر صفحه ای از قرآن به همه یا بعضی از آنان برخورد میکنید...»
در این مقاله به بررسی این شبهه خواهیم پرداخت و خواهیم دانست که چرا الله متعال مفاهیم اصولی اسلام را در جاهای مختلف قرآن تکرار کرده است.
⛔️ جناب دکتر فرموده اند: «پیام های اصلی قرآن صدها بار تکرار شده اند و در هر صفحه ای از قرآن به همه یا بعضی از آنان برخورد میکنید. بیش از همه ترساندن از قیامت و تأکید بر وحدانیت خدا و مبارزه با شرک و بت پرستی در پی هم تکرار شده اند. تقریباً غیر ممکن است که صفحه ای از قرآن را بیابید که در آن به این دو موضوع اشاره نشده باشد. در قرآن مفاهیم کمی هستند که یکبار آمده باشند. قرآن شاید تکراری ترین کتاب موجود باشد. اگر کسی یک سورهی بزرگ قرآن مثل بقره را بخواند، با خواندن بقیهی قرآن چیز زیادی به دانش وی از قرآن اضافه نمیشود...» [1]
✅ پاسخ: شاید با خواندن این چند خط منقول از کتاب به اصطلاح دکتر ماجرا، تصور کنید که من گوشههایی از سخنان ایشان را بصورت ناقص آورده ام، اما جالب است بدانید که این جملات کوتاه با مفاهیم واحد، یکی پس از دیگری از شخص ایشان صادر شده است! شاید هدف ایشان این بوده که بر ذهن مخاطب تأکید بیشتری ایجاد کرده، و این مسئله را چندین بار گوشزد کنند تا مبادا از ذهن او خارج نشود... (این را به خاطر داشته باشید که به کارمان میآید!)
پاسخ ایشان را در سه وجه خواهیم داد:
اولاً. تکرار یک مسئله در قرآن، دال بر مهم بودن آن میباشد. مثلاً آیات توحیدی قرآن بسیار زیاد است و این اهمیت بسیار زیاد توحید و پرهیز از شرک را برای ما آشکار میسازد.
به عنوان مثال: الله متعال در جاهای مختلفی از قرآن، تأکید بر حفظ حقوق یتیمان میکند:
«ولا تَقرّبوا مالَ الیَتیمِ إلّا بالّتی هی أحسن حتّى یبلُغَ أشُدّهُ وَأَوْفُوا الْکَیْلَ وَالْمِیزَانَ بِالْقِسْطِ لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا...» [2]
یعنی: به مال یتیم جز به نحو احسن نزدیک مشوید، تا آن گاه که یتیم به رُشد کامل خود میرسد، و پیمانه و ترازو را به تمام و کمال و دادگرانه مراعات دارید و ما هیچ کسی را به انجام چیزی جز به اندازهی تاب و توانش موظّف نمیسازیم.
«وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْیَتِیمِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ حَتَّى یَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ کَانَ مَسْئُولًا» [3]
یعنی: و در مال یتیم تصرّف نکنید، مگر به شیوهای که (در حفظ و بهرهوری آن مفیدتر و) بهتر باشد، تا این که یتیم به سنّ بلوغ میرسد. و به عهد و پیمان وفا کنید، چرا که از (شما در روز رستاخیز دربارهی) عهد و پیمان پرسیده میشود.
«إنّ الذین یأکلونَ أموالَ الیتامى ظُلماً إنّما یأکُلونَ فی بُطونِهِمُ النّار» [4]
یعنی: بیگمان کسانی که اموال یتیمان را به ناحق و ستمگرانه میخورند، انگار آتش در شکمهای خود (میریزند و) میخورند. (چرا که آنچه میخورند سبب دخول ایشان به دوزخ میشود) و با آتش سوزانی خواهند سوخت.
«کلّا بل لا تُکرِمونَ الیَتیم» [5]
یعنی: هرگز! بلکه شما (گذشته از اقوال و افعال زشت) یتیم را گرامی نمیدارید.
🌸 چنانکه دیدیم، خود آقای دکتر نیز چنین اسلوبی را به کار برده اند (به کارمان آمد!)، آن هم تنها در دو سطر ناقابل!! هدف نیز بدون هیچ شکی تأکید بر ادعای مطرح شده است، مگر اینکه بگوییم ایشان به شدت مختلط بوده اند و پس از نوشتن هر جمله، یک عقب گرد اطلاعاتی در حافظهی شریفشان رخ داده است!!
ثانیاً. این تکرار شدن، نشان دهندهی فصاحت بالای قرآن میباشد، خصوصاً اینکه قرآن به زبان عرب نازل شده است. در جایی از قرآن جریانی با اسلوبی آمده است، و در جای دیگر همان جریان با سیاقی دیگر نقل میشود. این خود از بالاترین مراتب بلاغت است که یک معنی واحد در صورت های مختلف ابراز شود، و در هر جایی با اسلوبی متفاوت با صورت قبلی بیاید.
دفاعیه اسلام, [۲۱.۰۹.۱۶ ۱۴:۱۳]
ثالثاً. آیاتی از قرآن شبیه به هم هستند، و افراد مغرض و سطحینگر، آن را تکرار بیهوده (!) قلمداد میکنند، درحالیکه در هر آیه به دقیق ترین وجه ممکن، چیز جدیدی گفته شده است. برای مثال به این دو آیه اشاره میکنیم:
«...وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَکُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُکُمْ وَإِیَّاهُمْ...» [6]
«وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَکُمْ خَشْیَةَ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِیَّاکُمْ...» [7]
چنانچه علامه ابن کثیر دمشقی (رحمه الله) فرموده اند، در آیهی دوم فقر غیر موجود میباشد. یعنی هنوز فقر حاصل نشده است، اما فرد از اینکه در آینده دچار فقر شود میترسد. اما در آیهی اول فقر حاصل شده است و خداوند از این که اشخاص به سبب فقر موجود در زندگی فرزندشان را به قتل برسانند، نهی میکند!
⛔️ در نهایت ایشان فرمایشات خود را اینگونه به پایان میرسانند: «به جرأت میتوان گفت که کل محتوای قرآن را بدون تکرار میتوان در 20% از حجم موجود قرآن جای داد.» [8]
✅ پاسخ: مفید و مختصر میگویم که ابتدا کتاب خود را تلخیص کرده و کل محتوای آن را در 20% از حجم فعلی جای دهید! هر پاسخی که در مقابل این سخن من داشتید، پاسخ بعدی من نیز همان خواهد بود!
☑️ نتیجه گیری: قرآن کریم مطالبی را با ظرافت تمام، در مواضع مختلف تکرار کرده است. اما این تکرار، از آن تکرارهای خستگی آوری نیست که در بعضی از رمانهای غربی به چشم میخورد! بلکه ذکر یک مطلب واحد در مواضح متعدد، با اسالیب مختلف است. در جایی با شدت و در جایی دیگر با نرمی، در جایی با تفصیل و جایی دیگر با ایجاز! همچنین همین مسئله باعث شده است که هر سوره ای از قرآن، چشمه ای از هدایت الله متعال باشد، چنانکه امام شافعی (رحمه الله) فرمود: «اگر جز سورهی عصر نازل نشده بود، همان هم برای هدایت مردم کافی بود!»
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
محمد بن عمر الکردى
پی نوشت ها:
[1] نقد قرآن، دکتر سها، ص 34
[2] الأنعام، آیهی 152
[3] الإسراء، آیهی 34
[4] النساء، آیهی 10
[5] الفجر، آیهی 17
[6] الأنعام، آیهی 151
[7] الإسراء، آیهی 31
[8] نقد قرآن، ص 35